Stelling 2

	Wekelijks stond een filosofische stelling centraal. Lezers kunnen reageren en elkaars reacties lezen. Stelling 2 luidde:

Je kunt nooit iets vinden als je het niet al onbewust zoekt. (....)
Ons gevoel 'weet', aanvankelijk als logisch onbewuste sturing,
wat goed voor ons is, wat waarheid is en schoonheid. Als die eigenschappen ontbreken worden ze gezocht.
Arnold Cornelis, De logica van het gevoel, Uitgeverij Essence, Amsterdam/Brussel/Middelburg 1997

Nog reageren? Reacties komen automatisch hieronder te staan.

Naam = Erik de Waard
E-mailadres =
Reactie = Dat weet ik niet. Je kunt ook toevallig iets vinden. Bovendien klinkt het nogal deterministisch, alsof al vastligt wat gevonden gaat worden.

Naam = Huub de Bel
E-mailadres = h.a.debel@siep.shell.com
Reactie = Nee, dit is geen stelling. Het is een passage uit een boek die, uit de context gelicht, vanwege het ontbreken van een referentiekader geen houvast geeft. Een opmerking die moet suggereren dat 'goed voor ons', 'waarheid' en 'schoonheid' essentiële eigenschappen zijn (en derhalve vanuit hun aard als eigenschap kenbaar en waarneembaar) die kunnen ontbreken en derhalve gezocht moeten worden. Het citaat suggereert impliciet dat goed-voor-ons, waarheid en schoonheid ook niet hoeven te ontbreken, immers er staat: Als die eigenschappen ontbreken worden ze gezocht. Zou Cornelis in alle ernst denken dat er mensen zijn die zo volmaakt geboren worden dat vanaf hun dag 0 de puzzel gelegd is en er voor hen niets meer te doen is?
Laat ik eens zeggen dat je uitsluitend datgene zult vinden dat het object van je (onbewuste) begeerte is en dat dat vinden niet het resultaat is van zoeken maar van tegenkomen en herkennen als een ontbrekend, beter gezegd een beter passend stukje. Dat laatste is essentieel. Ik geloof niet dat je kunt spreken van 'onbewust zoeken', hooguit van onbewust verlangen, in het gunstigste geval van een bewust besef iets te ontberen. Dat is meer in overeenstemming met het onbewuste handelen. Zoeken duidt op een actie, weloverwogen, bewust en doelgericht. Ga je met die bagage op pad dan heb je in feite al gevonden wat je zoekt. Er moet alleen nog een plaats voor gevonden worden. Met andere woorden, met het formuleren van de doelstelling is het doel al grotendeels bereikt, het moet slechts nog ingevuld en geïntegreerd worden als een onlosmakelijk aspect van jezelf. Maar dat heeft met zoeken en vinden al niets meer van doen.
Zoals ik al zei, je kunt je wel degelijk bewust zijn van een gemis maar niet in staat zijn aan te geven wat je mist, er is een leegheid ergens maar je hebt geen idee waar, laat staan waarmee die gevuld moet worden. Maar ja, da's meer voor de psychiaters onder ons, al wil een bezoekje aan een hobbybeurs of een kommetje thee in Oibibio ook wel eens een wegwijzer zijn. Met een term als 'ons gevoel' is niks te beginnen, en dat gevoel zou kunnen 'weten' is nogal armoedig geformuleerd. Een 'logisch onbewuste sturing' is prietpraat. Hoe kan in hemelsnaam iets tegelijk logisch en onbewust zijn. Bij een 'noodzakelijk onbewuste sturing' kan ik me iets voorstellen. Soms heet dat overlevingsstrategie en ongetwijfeld zal Darwin iets hebben gezegd over noodzakelijkheden tot behoud van de soort. Waarheid en schoonheid zijn geen gevoelselementen, hooguit aspecten van een levenshouding en een wereldbeeld, en logisch zijn ze slechts voorzover ze noodzakelijkerwijs wezenskenmerken van individuen zijn, beperkt tot ieder individu an Sich. Goed-voor-ons, waarheid en schoonheid zijn in hoge mate subjectieve en niet-meetbare begrippen. Sterker nog, het zijn aspecten van ons gevoel als ik tenminste goed begrijp wat Cornelis met gevoel wil bedoelen, m.a.w. ons gevoel bestaat uit de interactie tussen 'weten wat goed is' en ons besef van waarheid en schoonheid. Wat voor de een waarheid en schoonheid is kan voor de ander onherkenbaar of zelfs onaanvaardbaar zijn. Maakt niet uit of je het dan over Mondriaan hebt, over Pinochet, over het geloof, Mozart, Plato of over jezelf. En dat weten we al een tijdje. Degustibus non disputandem est.
Naam = Wouter Looman
E-mailadres = wlooman@xs4all.nl
Reactie = Ingaand op bovenstaande reactie: wat de stelling betreft, terminologie als ‘logisch onbewuste sturing' is ongebruikelijk, zeker als het uit zijn context wordt gehaald. De kritiek is terecht: zo'n begrip verdient meer toelichting of moet vermeden worden; een dilemma, want ik vind de materie ingewikkeld en boeiend tegelijk.
Op het gevaar af meer verwarring te zaaien citeer ik nog een paar keer Cornelis: "Ieder mens ontwikkelt een eigen filosofie als mentale kaart van mens zijn in de wereld, maar die kaart blijft meestal onbewust als gevoel. We moeten ons onbewuste zelfbeeld aanhoudend corrigeren en bijwerken via de communicatie." Dat ontwikkelen van een eigen filosofie gebeurt door ‘logisch onbewuste sturing', een soort instinct dat niet is aangeboren, maar ontstaat door ‘snel leren van de cultuur waarin je geboren wordt'. Volgens Cornelis staan we op de drempel van een tijd waarin we dit soort onbewuste mechanismen beter gaan begrijpen en gebruiken.
Hij zegt verder: "Er zijn mensen die menen dat gevoel geen logica heeft en dat logica gevoel uit zou sluiten. Daarmee geven ze niet zozeer hun eigen mening weer, als wel die welke onbewust is neergelegd in de cultuur." Wat ik daarvan vind? Ik ben altijd voor bewustwording, maar ik vraag me wel af wat het nou precies oplevert om je volledig in een theorie van zo'n zevenhonderd bladzijden te verdiepen...
Naam = John van Roosmalen
E-mailadres = vanroosmalen@ecn.nl
Reactie = De theorie van Cornelis is een model van de wereld, meer precies van de samenleving, zoals hij voorziet dat die logischerwijs zal zijn. Hij betoogt dat je vaak onbewust dingen weet. Zijn conclusie dat je geboren wordt met een programma kan ik nog niet zo goed plaatsen na zijn eerdere weerleggen van het noodlotsidee. Wat je echter wel kunt constateren in de praktijk is dat voor iedereen (ieder individu) een andere set van waarden belangrijk is, van waaruit hij (en zij) opereert en dat iedereen dus andere keuzes maakt ten aanzien van de indeling van zijn leven (partner, werk, hobby's) en de doelen die hij zichzelf stelt. Waar het geheel weer met elkaar gerijmd kan worden is de veralgemenisering in de theorie van Cornelis dat het het menselijke streven is tot volledige ontplooiing van de menselijke capaciteit te komen. Aangezien iedereen een unieke set aan capaciteiten heeft, die wordt vastgelegd door zijn unieke erfelijke factoren en de unieke omgeving waarin hij zich vormt heeft in feite iedereen zijn eigen programma om te komen tot de volledige ontplooiing van zijn capaciteiten. Volgens mij betekent dit dus dat het programma deels is aangeboren en zich deels vormt (meegroeit) tijdens het leven. Het boek van Cornelis heeft mij erg aangesproken. Op de synopsis na heb ik nu alle 791 bladzijden bestudeerd en ik kan het werkelijk iedereen aanbevelen, omdat het boek zeer vele verrassende inzichten bevat (onder andere dat over smaak wel te twisten valt, aangezien smaak een onderdeel is van de tijdgeest) en bovenal, omdat het boek aan iedereen een handvat geeft om te komen tot het ontplooien van zijn capaciteiten.

Naam = theo kuijl
E-mailadres = euterpe@xs4all.nl
Reactie = In Plato's leer van Eros draait het om een begeerte naar het goede en schone. Niemand verlangt het kwade. Zie meer op http://www.xs4all.nl/~aikikai/plato

Naam = i. ten cate
E-mailadres = ilsed_c@hotmail.com
Reactie = LET OP!Hier komt een stukje onfeilbare waarheid, namelijk uit het Woord van God! Over de stelling: De mens heeft geen natuurlijke aanleg of drang naar de waarheid. De Bijbel spreekt daarover in 1 korintiers 3 vers 18 t/m 20, zie ook mijn reactie op stelling 1. Een ander vers zegt: Er is geen mens die goed doet, OOK NIET ÈÈN! Dit was even voor Theo Kuijl, maar ook voor iedereen die nog op zijn eigen waarheid vertrouwt. Waarheid is dit: 'Want vòòr alle dingen heb ik u overgegeven, hetgeen ik zelf ontvangen heb: CHRISTUS IS GESTORVEN VOOR ONZE ZONDEN, NAAR DE SCHRIFTEN, EN HIJ IS BEGRAVEN EN TEN DERDEN DAGE OPGEWEKT, NAAR DE SCHRIFTEN, en Hij is verschenen aan Kefas, daarna aan de twaalven (discipelen). Vervolgens is Hij verschenen aan meer dan vijfhonderd broeders tegelijk, van wie het merendeel thans nog in leven is..' Kortom: leer inzien dat je helemaal niet zoveel weet; jij hebt het heelal toch niet geschapen, en jij kunt toch geen doden opwekken?

Naam = pippi
E-mailadres =
Reactie = pippi zoekt bewust en onbewust maar vindt nooit wat. pippi's gevoel weet nooit 'es een keer iets. pippi heeft geen behoefte aan schoonheid en één of andere waarheid komt en gaat. volgens de wereld van pippi zijn de woorden van deze stelling een chaos.

Naam = jan looman
E-mailadres = jlooman@flevonet.nl
Reactie = verrassend om ineens een citaat van Cornelis te zien, het lijkt wel alsof deze stelling het zelfde aanduid als Rupert Sheldrake in een recent stuk over de snelheid/traagheid van het bewuste denken tov. het onderbewuste reageren op signalen van buiten.

Introductie De stellingen Toeval? Mayanda, de roman Reageren
.

.
.
.